Ở La Gi, những người sinh ra và lớn lên trên mãnh đất này, chắc có lẽ đã thuộc nằm lòng những con đường quê. Còn lại trong ký ức của nhiều người là con đường đất đỏ rợp bóng hàng dừa; con đường nắng chói, mặn mòi, hun hút gió biển; con đường rộn rịp dẫn đến nơi họp chợ, bán buôn. Bắt kịp với quá trình đô thị hóa, những con đường dần đã đổi thay - được mở rộng hơn, láng nhựa sạch đẹp, thẳng tắp; có con đường rợp bóng cây, với màu tím bằng lăng xao xuyến lòng người; những đường hẽm vào khu dân cư được bê tông hóa theo chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm”… thuận tiện dễ dàng hơn, phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Và cũng sẽ có một con đường đáng nhớ đối với những người con xa quê – con đường Thống Nhất, trục đường chính nằm giữa trung tâm Thị xã. Bên cạnh những ngôi nhà cao tầng, những cửa hiệu, hàng quán, sự đông đúc của giờ tan trường, tan sở… vẫn còn giữ lại nét hồn quê, cái gốc gác sẽ chẳng bao giờ phai nhạt với những người lớn lên từ đồng ruộng.
Nằm trong địa phận phường Tân Thiện, cánh đồng có con đường bắt ngang biết bao mùa lúa xanh lúa chín, ngày ngày chứng kiến cảnh tấp nập người xe qua lại. Chiếm gần 1/3 chiều dài con đường, với một không gian rộng mở - cánh đồng đã trở thành cái hồn, là điểm nhấn, hay nói khác đi, chính cánh đồng đã làm nên nét độc đáo cho con đường Thống Nhất nói riêng, cho La Gi nói chung. Giữa những ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống thị thành… ta vẫn dễ dàng cảm nhận được sự yên ả, thanh bình – ĐỒNG GIỮA PHỐ.
Sáng sớm, sau một giấc ngủ dài – vạn vật như bừng lên sức sống, lúa cũng vươn mình cao lớn hơn. Chưa vội tất bật với cuộc sống thường nhật, đưa con đi học, đến nơi công tác,… ngang qua cánh đồng, màu xanh mơn mởn trãi dài, cái không khí lành lạnh, ánh nắng dịu nhẹ của buổi ban mai, tạo chút thư thái và nguồn năng lượng cho ngày mới. Nắng lên, thấp thoáng trên đồng là bóng dáng người nông dân với công việc quen thuộc – làm cỏ, bón phân. Mùa lúa chín thì cánh đồng rộn ràng hơn với tiếng máy gặt – đập rền vang, từng hạt lúa vàng - thành quả lao động bỏ công bao ngày vun trồng chăm sóc. Thoảng trong làn gió là hương thơm gạo mới cộng với chút dư vị ấm nồng từ mùi rơm rạ phảng phất… càng làm ta thêm yêu quê hương.
Cánh đồng Tân Thiện.
Trong cái vội vã của dòng người qua lại, sau nửa ngày làm việc tranh thủ thời gian về để chăm lo bữa cơm trưa cho gia đình, tiếng xe cộ đã lấn át những âm thanh tự nhiên của đồng lúa, nắng đã gắt, không khí trở nên oi bức hơn… Cũng là một con đường Thống Nhất, thế nhưng đi ngang đoạn có cánh đồng, có thể là vội vã, vẫn dễ dàng cảm nhận sự khác biệt khi đi giữa những dãy nhà cửa san sát. Đó là khoảng không thoáng đạt, bóng cây ven đường chẳng đủ che ánh nắng quá đầu người, vậy mà vẫn có cảm giác dễ chịu đến lạ kỳ. Sóng lúa vàng gợn lăn tăn theo từng ngọn gió, cánh cò trắng nhởn nhơ dưới ruộng tìm bắt những con cá - con tôm, đâu đó chúng còn bầu bạn cùng vài ba con bò sau những lúc cày bừa nặng nhọc. Bức tranh đậm chất thơ ngay giữa lòng phố thị.
Rồi nắng tắt, không khí có phần dễ chịu hơn, gió mát lành từ biển thổi vào lả lướt trên đồng lúa mượt mà đến với người đi đường đầy thân thiện. Bóng áo dài trắng thướt tha, từng vòng xe quay đều đặn; tiếng xe máy có phần ít vội vã hơn. Kết thúc một ngày làm việc… chậm rãi ngang qua cánh đồng tìm lại sự bình yên, phút thư giản cho tâm hồn. Trên vĩa hè được lát gạch tổ ong sạch sẽ, cha con, bè bạn buông cần tìm thú vui từ những con cá, con ếch, con cua… bữa cơm gia đình thêm đầm ấm, những cuộc sum họp bạn bè thêm vui. Hay có khi đơn giản chỉ là để tận hưởng điều gì đó rất riêng, rất khác biệt khi bên cạnh là nhịp sống đô thị vẫn diễn ra từng giờ.
Mỗi một thời điểm lại cho ta một cảm nhận khác biệt, vẻ đẹp ĐỒNG GIỮA PHỐ như mang nhiều sắc thái khác nhau với sự biến chuyển của không trung, sáng – trưa – chiều – tối. Nắng tắt, hoàng hôn dần buông, ánh mặt trời đỏ le lói qua những rặng cây - những hàng dừa xa xa, hắt chút ánh sáng yếu ớt cuối ngày lên ruộng lúa, đàn chim - cò sải cánh tìm về tổ… Đó là lúc cánh đồng toát lên sự thanh tĩnh, yên bình nhất trong ngày. Người đi đường cũng thưa dần cho những mâm cơm gia đình thêm ấm cúng… Điện đường lên, buổi tối… khép lại những lo toan cuộc sống, có gia đình chở nhau dạo mát, có người tản bộ trên vĩa hè – thể dục để sức khỏe được dẻo dai, nhiều bạn trẻ lại chọn đến quán cà phê nằm sát bên cánh đồng… tất cả đều có thể cảm nhận cái dư vị đồng quê làm sảng khoái tinh thần. Trên những chiếc xe máy có thể nghe thấy tiếng vi vu của gió; soãi đều bước chân trên hành lang đường bộ có thể lắng nghe tiếng côn trùng như làm thành bản hợp ca; thích thú hơn khi được gặp gỡ bạn bè, cùng trầm ngâm bên tách cà phê, hay tán chuyện trong tiết trời dễ chịu nhờ cánh đồng không dồn ép không gian.
Chỉ tính riêng cánh đồng thuộc địa bàn phường Tân Thiện nơi có đường Thống Nhất xuyên qua với 105 ha diện tích của 419 hộ sản xuất, nhờ đất đai màu mỡ, nguồn nước tưới dồi dào được đưa về từ sông Dinh và nguồn nước đập Suối Đó, bà con nông dân sản xuất 3 vụ lúa mỗi năm, với năng suất 48 tạ/ha. Ngoài ra còn trồng xen canh cây Mãng Cầu, Thanh Long, rau các loại khoảng 4 ha diện tích. Dễ thấy một điều rất ít thấy cảnh đồng không trơ trọi… hoặc là màu xanh mơn mởn của mạ non, lúc lại là màu vàng ươm của những thân lúa trĩu hạt. Niềm vui hớn hở của nông dân cho những mùa vàng bội thu, niềm phấn khởi của người đi đường khi thi thoảng lại nghe thấy mùi hương lúa mới… càng làm cho cuộc sống thêm thi vị.
Có lẽ chưa một lần được đi vào thơ ca, nhưng cánh đồng giữa phố sẽ còn động mãi trong ký ức của nhiều người con quê hương về những kỷ niệm đẹp bình yên thời thơ ấu. Đó là ngày cùng cha mẹ đi làm cỏ ruộng, khi tíu tít cùng mấy đứa bạn trong xóm trong thôn phụ thu hoạch ngày mùa. Hay là lúc trong màu áo học sinh trắng tinh khôi thản nhiên đạp xe và sảng khoái đón nhận làn gió mát rười rượi thổi vào từ đồng lúa. Hoặc những khi đi qua cánh đồng chỉ là để cảm nhận được sự bình yên còn giữ lại trong cuộc sống thành thị, tìm lại những phút giây nhẹ nhàng thoải mái.
Phố thị đang chuyển mình mạnh mẽ sau 5 năm thành lập, biết bao sự đổi thay, song cánh đồng Tân Thiện tự bao đời đã gắn bó với nhiều gia đình nông dân chất phát vẫn ngày ngày tô vẽ thêm cho bức tranh tươi đẹp của quê hương. Chưa phải là một khoảng cách gì quá xa vời giữa nếp sống nông thôn và thành thị, thế nhưng cánh đồng cũng đủ làm nên nét đặc trưng riêng của La Gi. Bên cạnh những dòng người, những âm thanh cuộc sống thị thành là khung cảnh yên bình của chốn thôn quê cánh cò – đồng mạ - trên trời mây lững lờ trôi… tất cả quyện hòa làm thành nét duyên ĐỒNG GIỮA PHỐ
Dẫu biết rằng cùng quy luật phát triển của xã hội thì đô thị La Gi sẽ ngày càng được nâng lên tầm cao hơn, có thể rồi đây những cánh đồng như thế này sẽ được quy hoạch lại, thay vào đó là những công trình kiến trúc quy mô hơn, phục vụ có hiệu quả hơn cho quá trình phát triển bền vững vì mục tiêu công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Thế nhưng vẫn mong rằng trong sự xô bồ, tấp nập của nhịp sống thị thành , thì đâu đó vẫn còn lưu giữ nét hồn quê./.
Minh Trúc